/
اردیبهشت / ۳۱
دف از سازهای کوبهای در موسیقی ما ایرانیان است. این ساز از حلقه‌ای چوب تشکیل شده است که پوستی نازک روی آن کشیده شده است. ساز دف شبیه به سازِ دایره است. اما به طور کلی تفاوت عمده آن با دایره در سایز آن است. دف بزرگ‌تر از دایره بوده و صدای بم‌تری دارد.
هنرجویان علاقه‌مند می‌توانند این ساز را از خردسالی تا بزرگسالی یاد بگیرند، به همین دلیل در اندازه‌های کوچک، متوسط و بزرگ ساخته می‌شود. برای ساخت “دف” هم از پوست مصنوعی استفاده می‌شود و هم از پوست طبیعی.
پوست مصنوعی دارای ویژگی‌هایی چون؛ کوک ثابت، ضخامت، کشش و متریال یک دست، عدم تغییر کوک در اجرا، نداشتن بوی نامطبوع، تاب برنداشتن کمانه به دلیل کشش یک اندازه پوست، تجزیه نشدن و عدم ایجاد حساسیت است.
اما برخی از دف‌ها نیز با پوست طبیعی ساخته می‌شوند و برای ساخت آنها پوست حیواناتی چون بز، آهو و میش به کار برده می‌شود. بر اساس آزمون و خطاهایی که دف‌نوازان در طی تمام سال‌هایی که به نواختن این ساز مشغول بوده‌اند، به دست آورده‌اند؛ هر چه پوست استفاده شده در ساخت بدنه‌ی دف، کهنه‌تر باشد بهتر است. برای فهمیدن این موضوع کافی است کمی آب به پوست بزنید، اگر بوی نامطبوعی از آن ساطع نشود، پوست کهنه است.
از سوی دیگر پوست مورد استفاده باید به خوبی دباغی شده باشد، یعنی ضخامت یکسانی در سطح داشته باشد. همچنین در دباغی آن نباید از آهک و یا مواد دیگری که در صنایع چرم‌سازی استفاده می‌شود به کار برد.
چرا که این مواد چربی پوست را از بین می‌برند و در صدای آن تأثیر بدی می‌گذارند. علاوه بر این نباید پوست را زیاد کشید و یا گرم کرد. هر دوی اینها باعث آسیب به بدنه ساز شده و روی صدای آن تاثیر می‌گذارد. به منظور مهار‌کردن و نگه‌داشتن پوست روی کمانه در قسمت پشت، روی ضخامت ۵/۱ سانتی‌متری، کمانه پوست را به وسیله‌ی میخ‌های سر تخت مهار می‌کنند.
در بازار دف‌هایی وجود دارد که به آنها دف چهل‌تکه می‌گویند؛ به این علت که کمه آنها از اتصال قطعات کوچک چوب ساخته شده است اتفاقا ظاهر زیبا و متفاوتی هم دارند. اما این دف‌ها عموما صدای نامطلوب و وزن زیادی دارند که آنها را تبدیل به انتخابی نامناسب برای هنرجویان می‌کند.
برای افراد مبتدی استفاده از دف‌هایی که با پوست مصنوعی ساخته شده‌اند، بیشتر توصیه می‌شود. همچنین به این نکته توجه کنید که پوست دف خیلی سفت و یا خیلی شل نباشد. قسمت چوبی دف نیز باید صاف باشد و انحنای زیادی نداشته باشد.