موسیقی باروک چیست؟

مرداد / ۳۱

موسیقی باروک چیست؟

/

دنیای موسیقی همیشه در حال تجربه و خلق سبک‌های جدید و نوآورانه است تا احساسات را برانگیزد. یکی از قدیمی‌ترین سبک موسیقی که قدمت ۱۵۰ ساله دارد، موسیقی باروک است که پیش از دوره کلاسیک ابداع شده است. این موسیقی به خلق ژانرهای مختلف کمک زیادی کرده و از آن به عنوان پایه اصلی موسیقی‌های کلاسیک یاد می‌شود.

موسیقی دوره باروک چیست؟

موسیقی دوره باروک یک دوره نام آوازه در تاریخ موسیقی است که از حدود سال ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادی در اروپا و آمریکای شمالی رخ داد. این دوره بعد از دوره رنسانس و قبل از دوره کلاسیک قرار می‌گیرد. موسیقی باروک به عنوان عامل گسترش دهنده و تحول موسیقی رنسانس شناخته می‌شود. این موسیقی شامل آثار با سبک‌های متنوع از جمله آئول، کانتاتا، سوئیت، آریا، سمفونی و کنسرتو است. در این دوره، همچنین نظام نُت نگار نظیر: نُت برداری و قانون‌گذاری بهبود چشمگیری پیدا کرد. علاوه بر آن در این دوره برای نخستین بار در تاریخ مجالس خصوصی همچون خاندان پادشاه فرانسه لئوپولد هشتم، موسیقی برای سازهای ارکسترال نوشته شد.

طبق نظر ژان – ژک روسو، موسیقی باروک هارمونی نامشخصی داشته و پر است از خط آوازی سخت، دیسونانس ها و هارمونی چندصدایی که باعث جذابیت آن هم شده است.  تضاد در شدت صدا یا همان کنتراست از مهم‌ترین ویژگی‌های این سبک از موسیقی است که باعث شده تا بسیار متفاوت‌تر از دیگر سبک‌های دوره خود و حتی تا به امروز باشد.

تاریخچه موسیقی باروک

نام “باروک” از کلمه پرنشاط و زینت‌بخش گرفته شده است. این کلمه در لغات مختلف، معانی گوناگونی دارد؛ برای همین می‌توان آن را به معنی تزیین، رزق و برکت، مروارید و… هم دانست.

دوره باروک با پایان دوره رنسانس شروع شد و با آغاز دوره کلاسیک پایان یافت. این دوره به‌عنوان گذرگاه بین دوره‌های رنسانس و کلاسیک در تاریخ موسیقی یاد می‌شود. موسیقی‌دانان باروک از قالب‌های قدمت‌گذشته استفاده کرده و آن‌ها را با نظام بندی جدید و نابغه آمیزانه خود تجدید کرده و تغییر داده‌اند. در نهایت منجر به خلق سبک جدیدی از موسیقی شد که از آن به عنوان موسیقی باروک یاد می‌شود. آثار باروک به صورت عمده در قالب سونات، سوئیت، کنسرتو، اوراتوریو و ماس قابل شنیدن هستند.

موسیقی باروک به طور کلی به دلیل استفاده از تکنیک‌های جدید، غنای بالا و تأثیرگذاری بر روی دوره‌های بعدی محبوب است. نمونه‌های مشهور از آثار باروک شامل “چرخش چهار فصل” از آنتونیو ویوالدی، “توکاتا و فوگ در رئ مینور” از ژان سباستین باخ و “آریا گروسماک” از ژان-باتپست لولی است که می‌توانید گوش‌هایتان را به شنیدن این موسیقی‌های جذاب و خاص مهمان کنید.

موسیقی باروک بعدها در سه بخش اولیه، میانی و متاخر تقسیم شد که هر یک از آن‌ها به ترتیب در سه کشور ایتالیا، فرانسه و آلمان خلق شدند. در آن زمان معمولاً این موسیقی‌ها در کلیساها پخش می‌شد و دستمزد خوبی هم داشت.

ویژگی‌ها و مشخصات موسیقی باروک

مشخصات ویژگی‌های این نوع موسیقی باعث محبوبیت آن شده است. اما برای آنکه بتوانید باروک را با دیگر سبک‌ها تفکیک کنید، باید این ویژگی و مشخصات را بشناسید که عبارتند از:

  • موسیقی دانان باروک به جزئیات کامل آثار خود همچون:  نت نوشته، ریتم، دینامیک و تزئینات توجه زیادی می‌کنند.    
  • هارمونی‌های پولفرم در موسیقی باروک به صورت پیچیده‌ای استفاده می‌شود و باعث شده تا موسیقی باروک آکوردهای پیچیده، کروماتیک و کانترپانکت داشته باشد.
  • قالب‌های سنتی در موسیقی باروک وجود ندارد و می‌توانید آن‌ها را به دلخواه خود تغییر دهید. می‌توان از فرم‌های متنوعی مانند: سونات، کانتاتا و سوئیت استفاده کرد.
  • تریل، آرپژ و ترمولو و… تزئیناتی است که در موسیقی باروک استفاده می شود و بسیار رایج است.   
  • در موسیقی باروک از آلات مختلفی مانند کمانچه، عود، کلاوسامبال، چمبال و اُرگ استفاده می‌شود. همچنین در اجرای قطعات باروک، راهبردهای نمایشی به کار می‌رود.

نوازندگان و بزرگان موسیقی باروک

نوزاندگان و موسیقی دان‌های بسیاری در آن دوره مشغول بررسی و اجرا این سبک از موسیقی‌ها بوده‌اند که غالباً از کشورهای ایتالیا، فرانسه، انگلستان و المان هستند. هر یک از این کشورها هم شیوه‌های آهنگ‌سازی متفاوتی داشته‌اند. از سری نوازندگان و بزرگان موسیقی باروک در آن دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایتالیا:

  • کلودیه مونته وردی
  • آرکانجلو کورلی
  • ژیرولامو فرسکوبالدی
  • گیوسب تورلی

فرانسه:

  • مارک آنتوان شرپانتیه
  • ژان فیلیپ رامو
  • دنس گوتیه
  • جان بتیست لولی

انگلستان:

  • هنری پروسل
  • جان دولاند

آلمان:

  • یوهان سباستیان باخ
  • هنریش شوتز
  • هنریش بیبر
  • یوهن یاکوب فروبرگر

 جمع بندی

موسیقی باروک هنوز هم طرفداران زیادی دارد. این سبک موسیقی کلاسیک که در دوره باروک (۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰) شکل گرفت، به خاطر زیبایی و پیچیدگی آثارش مورد تحسین قرار گرفته است. علاوه بر این، موسیقی باروک به عنوان پایه‌ای برای سبک‌های بعدی مانند کلاسیک و رمانتیک عمل کرده و امروزه هم آموزش موسیقی باروک برای علاقه‌مندان انجام می‌شود.

با تحقیق و تمرین، متخصصان و علاقه مندان به موسیقی می‌توانند قطعات باروک را یاد بگیرند و اجرا کنند. منابع آموزش مختلف از جمله کتاب‌ها، درس‌های آنلاین و دوره‌های حضوری در آموزشگاه موسیقی در دسترس هستند که به شخص اجازه می‌دهد با تئوری و تکنیک کامل در مورد این سبک موسیقی آشنا شود و توانایی اجرای قطعات باروک را به دست آورد.

دسته بندی ها:مقالات