کسانی که دارای سازهای با آرشه هستند، حتما با یک جسم کهربایی رنگ برخورد کرده اند و این جسم زرد رنگ را در بین وسایل سازشان دیده اند. این جسم کهربایی رنگ کلیفون است. ماده ای چسبنده که باعث می شود وقتی آرشه را روی ساز می کشید دارای صدای رسا و دلنشین شود. در واقع اگر کلیفون نباشد صدای دلخراش دارید و یا اصلا صدایی ندارید.
کلیفون چیست؟
رزین یا کلیفون جسم سخت و زرد رنگی است که بر اساس یک فرایند از شیره بعضی از درختان استخراج می شود و برای زبر کردن برخی از اجسام بکار می رود. با استفاده از کلیفون می توان مانع از لیز خوردن جسم مورد نظر شد. این ماده از شیره نوعی درختان کاج در سراسر دنیا گرفته می شود.
کاربرد کلیفون چیست؟
از کلیفون برای زبر کردن سطح آرشه به منظور ایجاد صدای شفاف تر استفاده می شود. استفاده از کلیفون بر روی آرشه مانع از لیز خوردن سیم ها می شود و کنترل دست نوازنده بهتر می شود. در واقع کلیفون باعث می شود موهای آرشه چسبناک شود و باعث ایجاد اصطحکاک مناسب بین موهای آرشه و سیم های ساز می شود.
نحوه درست کردن کلیفون
کلیفون از شیره انواع گوناگونی از درختان کاج ساخته می شود بطوری که با برش دادن درخت یک سطح مقطع استوانه ای ایجاد می شود تا به صورت قطره ای صمغ درخت داخل ظرفی ریخته شود و بعد طی فرایندی با شیره درختان دیگری چون مثل صنوبر، لارچ و … مخلوط می شود. معمولا برای چسبندگی بیشتر از موم، سرب، نقره، مس یا طلا استفاده می شود. بعد از حرارت دادن ماده بدست آمده و صاف کردن آن را در قالب می ریزند و بعد بسته بندی می کنند.
انواع کلیفون و عملکرد آنها
با توجه به انواع گوناگون کلیفون که کاربرد های مختلفی دارد، باید شناخت کافی از انواع آن قبل از تهیه کردن کلیفون داشته باشید:
- کلیفون های رنگ روشن: نوع رنگ کلیفون بر کارایی آن اثر زیادی دارد به قسمی که کلیفون های رنگ روشن کمی سفت تر از انواع تیره آن هستند و درنتیجه چسبندگی کمتری با دمای ذوب بالاتری دارند. نوع آب و هوای محل سکونت نیز بر انتخاب کلیفون تاثیر گذار است. در مناطق گرم سیر و یا در فضای گرم رنگ روشن کلیفون مناسب تر است.
- کلیفون های تیره: این نوع از کلیفون ها از آنجا که شل تر هستند دارای چسبندگی بیشتر هستند و در هوای سرد و مکان های سرد کارایی بیشتری دارند. کلیفون های تیره همچنین برای سازهایی که سیم های بم تری دارند، مناسب و پر کاربرد تر هستند.
- کلیفون های جعبه ای یا قالبی: کلیفون در بسته بندی های متفاوت جعبه ای یا قالبی و با قیمت های متفاوت عرضه می شود.
- کلیفون های ضد حساسیت: این نوع از کلیفون از آنجا که فاقد پودر است برای افرادی که حساسیت دارند بسیار مناسب است.
- کلیفون نقره ای
- کلیفون طلایی
- کلیفون سربی
- کلیفون مسی
نحوه استفاده از کلیفون
نحوه استفاده از کلیفون به صورت زیر است:
- آماده کردن کلیفون: خراش دادن سطح خارجی آن توسط یک جسم تیز به طوری که سطح روی آن مقداری پودر شود.
- انتخاب آرشه مناسب: آرشه نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد. طوری انتخاب شود که کلیفون براحتی لابه لای موهای آن برود.
- نحوه نگه داشتن آرشه: آرشه را به سمت بالا و کلیفون را در قسمت پایین آن قرار دهید.
- چرخاندن پیچ آرشه: پیچ را کمی بچرخانید تا موهای کمان خوب سفت شوند.
- نحوه حرکت دادن آرشه: آرشه را با دقت بالا و پایین ببرید و مراقب باشید کج و راست نشود. در واقع آرشه را به طور صاف روی کلیفون بکشید.
- مقدار استفاده کلیفون: به قدر کافی آرشه را به کلیفون آغشته کنید به طوری که آرشه اندکی سفید شود.
- تمیز کردن : قسمت های دیگر ساز اگر با کلیفون آغشته شده است سریع آن را تمیز کنید تا بعد از سفت شدن آن دچار مشکل نشوید.
بهترین مارک کلیفون
با توجه به مارک های مختلف کلیفون به چند مارک خوب که طرفداران بیشتری دارند اشاره می کنیم:
کلیفون پیراسترو : دارای مدل های مختلف است و از قیمت مناسبی برخوردار است.
کلیفون هیل: هیل کلیفون انگلیسی و در دو رنگ روشن و تیره در بازار موجود است.
کلیفون لارسن: صدای خاص و دلنشینی به ساز شما می دهد.
نکات پایانی
در آخر باید اشاره کرد که برای داشتن ساز و صدای مناسب به نکاتی قبل از تهیه کلیفون باید توجه کرد:
- برای ایجاد اصطحکاک آرشه یا کمان با سیم ها و ایجاد صدای دلنشین باید بطور مداوم از کلیفون استفاده کرد تا همیشه سازی با صدای گرم و جذاب داشت و برای این منظور توصیه می شود بعد از چهار جلسه استفاده از ساز دوباره کلیفون را بر روی آرشه بکشید.
- استفاده کم از رزین مانع از ایجاد اصطحکاک کافی می شود و استفاده بیش از حد باعث تولید بیش از حد پودر می شود. و در هردو حالت صدای نارسایی خواهید داشت.
- قبل از استفاده از کلیفون آن را با استفاده از سنباده صیقل دهید و بتراشید تا بهتر پودر شود تا راحت تر به موهای آرشه بچسبد.
- با توجه به انواع گوناگون کلیفون و کاربرد های متفاوت آن قبل از تهیه و اقدام به خرید بهتر است با اهل فن در این زمینه مشورت کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
